PISMO DO STAROSTY ZAWIERCIAŃSKIEGO

Pod koniec 2021 roku przesłaliśmy na ręce Starosty Zawierciańskiego Pana Gabriela Dorsa pismo z prośbą o wsparcie naszych działań przez Zespół Konsultacyjny powołany w kwietniu 2020 roku przy Staroście. Celem Zespołu jest między innymi zablokowanie budowy kopalni.

Poniżej pełna treść listu, a jednocześnie przedstawienie naszych działań w 2021 roku

 

 

Szanowni Państwo,
30 kwietnia 2020 r. odbyła się sesja Rady Powiatu zawierciańskiego, na której Starosta poinformował o podjęciu 12 marca 2020 roku Uchwały nr 95/582/2020 przez Zarząd w sprawie powołania Zespołu Konsultacyjnego, którego celem będzie wypracowanie wspólnego stanowiska w sprawie budowy kopalni rud cynku i ołowiu na terenie powiatu zawierciańskiego oraz podjęcie wspólnych działań, mających na celu zablokowanie tej inwestycji. W składzie Komisji są prezydent Zawiercia, wszyscy wójtowie i burmistrzowie gmin powiatu oraz wszyscy radni Rady Powiatu Zawierciańskiego…” (załącznik nr 1).

 

Stowarzyszenie prowadzi od kilku lat skuteczne działania w celu blokowania ewentualnej budowy kopalni. O wszystkich poruszonych w piśmie kwestiach StowNdKCiO informowało od 2016 r. a teraz dzieje się to w rzeczywistości, co wymusza podjęcia działań praktycznie od zaraz.

Oczekujemy na czynne wsparcie  Zespołu Konsultacyjnego przy Staroście i prosimy o podjęcie działań w zakresie:

 

  • podjęcia decyzji przez Dyrektora RDOŚ o stworzeniu obszaru ochronnego wokół zbiornika GZWP 454 na podstawie podjętej uchwały przez Sejmik Wojewódzki
  • oczekujemy, na zaangażowanie się WODOCIĄGÓW gminnych: Zawiercie, Łazy, Ogrodzieniec, Poręba, Włodowice w zabezpieczenie ujęć i monitorowania poprzez badania jakości wody po wyłączaniu pomp w „Pomorzanach”
  • strategiczne, planistyczne dokumenty na wszystkich szczeblach – prosimy o zmiany zapisów w celu zwiększenia ochrony zasobów środowiskowych np. wprowadzenie stref ochrony wód podziemnych,
  • zlecenie inwentaryzacji fauny i flory z dofinansowaniem z WFOSiGW dla rozszerzenia ochrony cennych kompleksów przyrodniczych na terenie Powiatu Zawierciańskiego
  • zbiornik 454 – objęcie czynną ochroną cennego rezerwuaru wód podziemnych wysokiej jakości dla zabezpieczeniem przed zanieczyszczeniem i marnowaniem zasobów,
  • wsparcia dla lokalnych samorządów w zakresie dostępu do informacji, kontaktów z ekspertami, koordynacji działań,
  • organizacji wydarzeń promujących zagadnienia ochrony przyrody i wód – konferencje, imprezy sportowe i turystyczne
  • prowadzenia działań w celu zwiększenia świadomości mieszkańców o wartości walorów środowiska naturalnego dla jakości życia i zdrowia – imprezy społeczne, materiały reklamowe medialne,
  • promowania lokalnej turystyki i rekreacji, tworzenia tras i ścieżek edukacyjnych, tworzenie modelu czynnego wypoczynku

 

Najważniejszy na ten moment problem. W kwietniu 2020 roku zostało zakończone wydobycie rud cynku i ołowiu w kopalni Pomorzany.

Na 10 grudnia 2021 r.  (zmieniono na 15-ego) wyznaczono zatrzymanie pompowania wody do okolicznych rzek.

Ocenę przewidywanych zmian warunków hydrogeologicznych i właściwości fizyko – chemicznych wód podziemnych w likwidowanym zakładzie górniczym i w jego otoczeniu oraz prognozę wpływu tych zmian na środowisko m.in. zawiera „Dokumentacja hydrogeologiczna określająca warunki hydrogeologiczne w związku z zakończeniem lub zmianą poziomu odwadniania likwidowanego zakładu górniczego rud cynku i ołowiu Kopalnia Olkusz – Pomorzany wg stanu na 31.12.2018r.”, która została zatwierdzona decyzją marszałka województwa małopolskiego znak SR-IX.7431.15.2019.LS z dnia 27.11.2019r. Skutki zaprzestania pompowania wód zostały szczegółowo przedstawione w w/w dokumentacji hydrogeologicznej, w ich wyniku nastąpi przywrócenie naturalnych stosunków wodnych w górotworze. Proces ten jest długotrwały i szacowany jest na kilkadziesiąt lat (40-60 lat) – czytamy w wyjaśnieniach OUG w Krakowie.

Jak informuje OUG „Plan Ruchu Likwidowanego Zakładu Górniczego Kopalni Olkusz-Pomorzany na lata 2021-2025” został sporządzony przez przedsiębiorcę m. in. w oparciu o: Dokumentację hydrogeologiczną kopalni rud Zn-Pb „Olkusz-Pomorzany” zatwierdzoną decyzją Ministra Ochrony Środowiska Zasobów Naturalnych i Leśnictwa nr DGkdh/BJ/489-6192/98 z dn. 12.12.1998r.

 

W obiegu istnieją trzy warianty dalszego działania – każdy z nich może skutkować w określonych przedziałach czasu podtopieniami, zanieczyszczeniami wód powierzchniowych i podziemnych, szkodami dla fauny i flory, wysokimi kosztami – Stowarzyszenie nie dysponując dokumentacją, nie może wskazać właściwych rozwiązań, ale chce zwrócić uwagę na przyszłe konsekwencje obecnych wydarzeń:

  1. Kopalnia Pomorzany zgodnie z ww. zatwierdzoną dokumentacją i decyzjami powinna 15 grudnia zaprzestać pompowania wody do okolicznych rzek:
  • Koszt dalszego pompowania szacowany na 60-80 mln. zł/rok jest dla przedsiębiorstwa trudne do udźwignięcia,
  • Dalsze pompowanie obniża poziom wody w zbiorniku 454, z którego korzystają gminy zawierciańskie,
  • Obniżenie lustra wody odsłania rudy cynku i ołowiu w postaci nierozpuszczalnych siarczków, które pod wpływem utleniania przechodzą w rozpuszczalne siarczany zanieczyszczając wody, z których korzysta ludność, rolnictwo i przemysł.
  1. Ekolodzy z Bukowna i Dąbrowy Górniczej protestują przeciwko zaprzestaniu pompowania, obawiając się wyschnięcia rzek Baby, Sztoły i Białej, wyginięcia roślin i zwierząt, niemożności wykorzystania rzek do celów rekreacyjnych.

Przedsiębiorca powołuje się na opinie, z których wynika, że:

  • Koryta rzek nie wyschną całkowicie, obniżą się do pewnego poziomu od którego poziom wód będzie się podnosił przez następne 5-15 lat do poziomu satysfakcjonującego ekologów.
  1. Eksperci Stowarzyszenia, mieszkańcy gmin zawierciańskich proponują zmniejszyć stopniowo pompowanie do 20 – 30% obecnych przepływów w ciągu kolejnych lat, co da efekt:
  • Spowolnienia przemieszczania się zanieczyszczeń w leju depresji, ograniczenie skażenia do terenu najbliższego kopalni,
  • Zapobiegnie wysuszeniu koryta rzek, uratuje żyjące w nich zwierzęta i rośliny,
  • Spowolnienie podnoszenia lustra wody i pojawienia się podtopień.

Koniecznym jest:

  • monitorowanie: wód w celu określenie kierunków przesuwania się skażonej podziemnej wody, zachodzących zmian
  • podejmowanie koniecznych działań naprawczych. Rzeczywista wielkość leja depresji jest kluczem do dalszych dywagacji.

 

Sytuacja jest skomplikowana, gdyż został naruszony pierwotny wododział pomiędzy Wartą a Wisłą, tzn.  jak dotąd część wody podziemnej odpompowywana przez kopalnie Olkusz-Pomorzany de facto napływa od północy czyli już z rejonu zasilanego przez Jurę Krakowsko – Częstochowską. Wyłączenie gwałtowne pompowania i szybka odbudowa poziomów wodonośnych w rejonie Olkusz – Pomorzany może spowodować także „uderzenie hydrauliczne” i przepchnięcie części skażonych wód podziemnych w stronę północną. Dokładna analiza sytuacji wymagałaby szerokich badań hydrogeologicznych, stworzenia odpowiedniego modelu. Z tego powodu nie jest do końca jasnym, które ujęcia wody i na którym kierunku (czy zachodnim czy północnym) ulegną uszkodzeniu w wyniku gwałtownego wyłączenia odwadniania.

Dotychczasowa analiza oddziaływania funkcjonowania i likwidacji kopalni ograniczona była do Olkusza, Bukowna, Bolesławia i Klucz. Nie odnoszono się do województwa śląskiego, w tym do powiatu zawierciańskiego i zbiornika 454.

Z początkiem roku w prasie pojawiły się informacje nt. zagrożeń dla Dąbrowy Górniczej, Jaworzna, Sosnowca, Łaz, Rodak i uaktywniły się stowarzyszenia ekologiczne w Bukownie i Dąbrowie Górniczej.

W artykule z 17 grudnia sosnowiecka Wyborcza pisze, że zatrute zostaną również ujęcia wody pitnej dla mieszkańców Dąbrowy Górniczej, Zawiercia, Olkusza, Sławkowa, Bukowna, a z czasem także Jaworzna, Sosnowca. Zagrożenie dla gmin zawierciańskich, wynikające z ewentualnej budowy kopalni Zn-Pb sygnalizowaliśmy w minionych latach, wspierając się wiedzą ekspertów i literaturą fachową.

Reasumując powyższe,  Stowarzyszenie:

 

  1. Oczekuje na podjęcie przez właściwe służby działań zmierzających do ograniczenia oddziaływania likwidacji kopalni Pomorzany poprzez ustalenie  dalszego ograniczenia pompowania wód kopalnianych w ilości  +/- 15%, monitorowanie procesu odbudowy pierwotnych warunków wodnych w sposób zabezpieczający przed powstaniem katastrofy ekologicznej na obszarze naszego powiatu.

 

  1. Odradza współpracę z AGH i jej pracownikami bezpośrednio związanymi z projektami kopalni cynku i ołowiu w Zawierciu oraz eksploatacją i likwidacją kopalń ZGH Bolesław, ze względu na duże dotychczasowe zaangażowanie w tych projektach, wykluczające obiektywizm. Przy tak poważnych problemach i wątpliwościach niezbędni są niezależni eksperci.

            W Polsce jest więcej ośrodków akademickich zajmujących się eksploatacją górniczą w tym 

  1. Politechnika Wrocławska.
  2. Prosi o szczególne zainteresowanie się sprawą gminnych WODOCIĄGÓW – wyłączanie pomp w kopalni „Pomorzany” niewątpliwie będzie miało wpływ na jakość eksploatowanej wody.

 

Pandemia ograniczyła możliwości komunikacji, ale nie przeszkodziła działającym w StowNdKCiO kolegom w prowadzeniu bieżącej działalności. Na dowód przesyłamy:

  1. Sprawozdanie z działalności w 2020 roku (załącznik nr 2),
  2. Wykaz ważniejszych prac prowadzonych w 2021 roku,
  3. Informację nt. zamknięcia kopalni Pomorzany i ewentualnych problemów, których należy oczekiwać.

 

Ważniejsze prace wykonane przez Stowarzyszenie w bieżącym roku:

 

  1. 4 stycznia br. przesłaliśmy pismo do UM Zawiercie w sprawie zmian w przestrzennym planie zagospodarowania miasta, w części południowo-zachodniej, ze śródmieściem.
  2. Korespondencja z MKiŚ w sprawie braku odpowiedzi na poszczególne pisma.
  3. Dystrybucja nowego BIULETYNU.
  4. Interpelacje w sprawie przedłużenia koncesji złożyli i działania podjęli:
  5. Mateusz Bochenek KO – interpelacja do MKiŚ, wystąpienie do Wojewody Śląskiego Jarosława Wieczorka, wystąpienie w TV Katowice,
  6. Włodzimierz Czarzasty, Anna Maria Żukowska, Rafał Adamczyk, Marcin Kulasek. Anita Sowińska, Katarzyna Ueberhan – Lewica – interpelacja do MKiŚ, udział w konferencji prasowej przed UM w Zawierciu 25 listopada;
  7. Ewa Malik, Danuta Nowicka, W.Andzel, R.Warwas – PIS – interpelacja 14500;
  8. Konrad Frysztak, Aleksander Miszalski, Marek Sowa, Krzysztof Truskolaski, Witold Zembaczyński- KO – interpelacja 14588,
  9. Senator Beata Libera-Małecka – oświadczenie.
  10. Odwołania od wydanej decyzji przedłużającej koncesję zgłosiły: Starostwo Powiatowe i wszystkie 4 gminy zbiorowo lub indywidualnie oraz Indywidualni mieszkańcy Łaz.
  11. Za pismem z 19 lutego Nadleśnictwo Siewierz przesłało do Stowarzyszenia po II wyroku WSA w Gliwicach Wniosek z 5 czerwca 2018 roku o podpisanie umowy przedwstępnej na dzierżawę przez 30 lat lasów Nadleśnictwa pod budowę kopalni cynku i ołowiu (rejon Rokitna Szlacheckiego 81,95 ha) oraz osadnika na szlamy poflotacyjne (rejon Turzy 180,23 ha). Z początkiem 2020 roku Nadleśnictwo odstąpiło od podpisania umowy przedwstępnej na dzierżawę gruntu pod kopalnię.
  12. Wystąpienia Stowarzyszenia o dopuszczenia do bycia stroną postępowań w sprawie obydwu koncesji zakończyło się powodzeniem.
  13. Zapytanie o bieżący stan procedowania koncesji w Gołuchowicach z 18 lutego.
  14. Wywiady nt. kopalni przeprowadzono z:
    – Posłem Mateuszem Bochenkiem,
    – Posłem Rafałem Adamczykiem,
    – Posłem Waldemarem Andzelem
    – Marszałkiem ubiegłej kadencji Wojciechem Saługą,
    – Radnym Mariuszem Golenią – Prezesem Stowarzyszenia
  15. Stowarzyszenie nawiązało współpracę ze Stowarzyszeniem Przyjaciół Miasta i Gminy Siewierz, wyrażającym sprzeciw wobec budowy kopalni Zn-Pb
  16. Radny Sejmiku Śląskiego, Rafał Porc potwierdził zaangażowanie w sprawie zbiornika 454. Potwierdził, że decyzję o objęciu strefą ochronną zbiornika wodnego może wydać dyrektor RDOŚ. Ponieważ jest to polityczna decyzja, więc w zasadzie zależy od Wojewody. Na tej podstawie Sejmik może wprowadzić zmiany do planu przestrzennego.
  17. Brak aktualnych informacji nt. projektu OLZA przytaczamy więc ostatnie:

http://www.rathdowneyresources.com/rdr/Home.asp – styczeń – maj – czerwiec 2020 – piszą tylko o PROJEKCIE „OLZA” i planie uzyskania koncesji na wydobycie w cyklu dwuletnim

http://www.rathdowneyresources.com/i/pdf/rth/2020-01-16-CP-RTH.pdf – jest tylko raport ze stycznia 2020

http://www.rathdowneyresources.com/rdr/Projects.asp Kapitalizacja stan na 31 marca 2021

Akcje Rathdowney Resources spadły na giełdzie w Toronto do 0,025 dol. – najniższe dotychczas notowania http://www.rathdowneyresources.com/rdr/StockQuote.aspRathdowney w dniu 27.10.21 dał informację o zakończeniu uplasowania akcji.

Co jest ważnego w tej informacji? Otóż dostali kolejne 850.000 dolarów kanadyjskich na dalszą działalność. Jednak nie ma żądnej informacji giełdowej o nabyciu jakichś nowych akcji przez nikogo innego. W sierpniu było zakończenie pierwszej transzy: Czyli razem jest niecałe 2 mln dol. kanad. W zeszłym roku była sytuacja też dofinansowania spółki, wtedy na prawie 3 mln dolarów kanadyjskich. Czyli corocznie HDI dokłada do nich pieniądze.

18. Na fb zawiesiliśmy tłumaczenie streszczenia raportu Joan Kajek nt Hunter Dickinson (HDI) i spółek powiązanych np. Rathdowney – projekt OLZA. HDI Behind the Pebble Mine: Hunter Dickinson Inc.The Canadian Mining Company You’ve Never Heard Of Joan Kuyek February 2019

19. Szwedzki koncern górniczy Boliden wstrzymał produkcję w swojej kopalni Tara w Irlandii, największej kopalni cynku w Europie, z powodu zwiększonego napływu wody. Na razie nie wiadomo, kiedy największa kopalnia tego metalu w Europie ruszy ponownie.

Woda zaczęła się przedostawać do wyrobiska po tym, jak pracownicy kopalni wykonali wiercenie pilotażowe dla nowego szybu wentylacyjnego. Od czwartku 25 listopada kopalnia już nie pracuje.

20. Stowarzyszenie przesłało swoje opinie:
– Do Ministerstwa Klimatu i Środowiska w sprawie Polityki Surowcowej Państwa,
– Do Wód Polskich – w związku z konsultacjami społecznymi aPGW; organ nie zmienił swojej decyzji z 2016 roku w sprawie ujęcia kopalni Zn-Pb w aPGW.

21. Decyzją z 3 września 2021 Minister Klimatu i Środowiska:
– Uchylił w całości decyzję MŚ z 19 czerwca 2020 roku odmawiającą zmiany koncesji nr 26/2010/p z 12 maja 2010.
– Umorzył w całości postępowanie z pierwszej instancji w sprawie wniosku Rathdowney Polska z 11 marca 2020 roku o zmianę koncesji nr 26/2010/p z 12 maja 201.

 

Ze względu na brak dostępu do dokumentacji kopalni „Pomorzany”,  przed podjęciem decyzji możemy zaproponować zapoznanie się z artykułami z bieżącego roku.

 

oraz zamieszczonymi na Facebooku:

 

https://www.facebook.com/100050264298704/posts/457393085946164/?app=fbl

https://www.facebook.com/1482739258698286/posts/2686354135003453/?app=fbl

https://www.facebook.com/105469435281709/posts/120749283753724/?app=fbl

https://www.facebook.com/100003019053933/posts/4292534984190428/?app=fbl

 

Interpelację poselską złożyli Poseł Raś i Poseł Marek Sowa – załączmy link z komentarze Ministra Klimatu i Środowiska, Ministra Infrastruktury, Wód Polskich https://orka2.sejm.gov.pl/INT9.nsf/klucz/ATTBYWEV4/%24FILE/i19610-o1.pdf .

 

W komisji sejmowej w dniu 3 grudnia (dostępna na YOU TOBE) udział wzięli Posłowie R.Warwas, R.Gdula, D.Gosek Popiołek oraz przedstawiciele Wód Polskich, Wodociągów, OUG, Ministerstwa Infrastruktury,…,

Na FB wypowiedziała się – poseł Małgorzata Tracz (KO Zieloni).

 

Informacje prasowe z 17 grudnia:

  • Rybacy poinformowali, że 14 grudnia wyłączono 10 pomp, 3 pompy wyłączono 16 grudnia. 2 pozostałe maja być wyłączone w nowym roku (informacja wymaga potwierdzenia).
  • Na 22 grudnia zaplanowano konferencję prasową.